Vanaf 1 september verandert het erfrecht. Wat zijn de gevolgen voor ondernemers die hun bedrijf willen overlaten aan de volgende generatie.

Er is een verandering betreffende de waardering van de aandelen. In de huidige regeling wordt de waarde van de familiale vennootschap vastgeklikt op het ogenblik van de schenking. In de nieuwe regeling, als men een schenking doet in volle eigendom wordt ook de waarde genomen op moment van de schenking, maar wordt er een index op toegepast.

In elk geval?

Die index wordt vanaf 1 september toegepast op alle schenkingen, zowel roerende als onroerende schenkingen, zolang dat gebeurt in volle eigendom. Als er een voorbehoud is van vruchtgebruik wordt de afrekening gedaan op het moment van overlijden, bijvoorbeeld een begiftigde, een kind dat werkt in een familiaal bedrijf, werkt daar goed in en de waarde neemt toe, dan zal hij of zij deze waarde met broer of zus dienen af te rekenen op het moment van overlijden als de ouders het vruchtgebruik nog hebben.

Meer weten hierover? klik hier!

Vind je het nieuwe erfrecht eerlijker als het gaat over de overdracht?

In het geval dat er vruchtgebruik wordt voorbehouden en het bedrijf heeft een meerwaarde gekregen door de arbeid van de begiftigde, is dat niet zo eerlijk. Er kan echter een oplossing zijn: men kan voor de notaris een verklaring van behoud afleggen zodat men onder de huidige regeling blijft vallen.

En dan wordt die index niet toegepast?

En dan wordt de index niet toegepast en dan verklaart iedereen zich akkoord met de waarde op het ogenblik van de schenking. Ook na 1 september is het mogelijk om een punctuele erfovereenkomst te sluiten voor notaris, waarbij ouders en kinderen samen overeenkomen om de waarde van de aandelen toch vast te klikken op het ogenblik van de schenking.

Dus er zijn nog manieren om af te wijken van die regelgeving.

Jullie begeleiden vaak ondernemers bij de overdracht van hun bedrijf naar de volgende generatie. Hoe begin je daaraan? Is dat een foto maken van het vermogen?

Om een goede regeling te kunnen treffen, moet men alles in kaart brengen. Het begint al bij de ouders. We gaan na, zijn ze gehuwd of niet gehuwd, welk huwelijksstelsel hebben ze, om zo te weten wie welke goederen bezit.

Moet je soms herschikken of reorganiseren om tot een goede regeling te komen?

Dat gebeurt vaak, want de exploitatievennootschap bezit vaak ook het onroerend goed waarin de bedrijvigheid wordt uitgeoefend. Dan kan het aangewezen zijn om het onroerend goed af te splitsen naar een immovennootschap of om de handelszaak over te dragen. Zodat het kind dat de zaak verderzet de aandelen van de exploitatievennootschap krijgt en de niet-actieve kinderen de aandelen van de immovennootschap.

Ik neem aan dat schenken bij leven de beste keuze is?

Inderdaad, want een schenking van familiale aandelen kan aan het nultarief gebeuren. Die regeling is er ook speciaal gekomen om de bedrijfsleider te dwingen tijdens zijn leven nog de zaak door te geven aan de volgende generatie.

Wat die schenking betreft zijn er voorwaarden verbonden?

Er zijn twee belangrijke voorwaarden: een participatievoorwaarde en een activiteitsvoorwaarde.

En die gelden ook bij vererving?

Dat zijn juist dezelfde voorwaarden.

Je staat vaak middenin een familie waarin zo een overdracht gebeurt, gaat dat soms vlotjes of moet jij soms ook conflicten oplossen?

Soms moeten we wel bemiddelen, zowel tussen ouders en kinderen als tussen kinderen onderling, want het kind dat de familiebedrijf krijgt, die krijgt risicokapitaal. We gaan er van uit dat de zaak blijft groeien en bloeien, maar het kan ook keren in de andere zin. Terwijl iemand die onroerend goed krijgt of een som geld of een aandelenportefeuille toch zekerder is van die waarde.